«ο αφανισμός της μνήμης», «η αδιαφορία», «η κολοβή παιδεία»...

 

Η μπροστινή επιφάνεια της στήλης το 1921. Από το 1923 το αρχικό της επίγραμμα έχει σμιλευτεί και εξαλειφθεί από βανδάλους. Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Τμήμα Αρχείων, Αρχείο Ίωνος Δραγούμη, Φακ. 53, Υποφάκελος 3 

 

 

 

του Ηλία Κανέλη*

 

Η Αθήνα είναι ωραία πόλη. Αλλά είναι παρατημένη.

Και μια από τις μόνιμες ήττες της είναι ο αφανισμός της μνήμης. Σε ένα βαθμό, ο αφανισμός αυτός οφείλεται στην αγραμματοσύνη. Ένας ρεπόρτερ σε κάποιο κανάλι, τις προάλλες, έλεγε για κάτι που συνέβη στην οδό Δημητρίου Καραόλη (!) – άντε να εξηγείς ποιοι ήταν ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου, τη θυσία τους και το πλαίσιό της.

Μια άλλη αιτία είναι η αδιαφορία. Σ’ αυτήν οφείλεται η ανοχή στη συστηματική κλοπή των μεταλλικών προτομών.

Χτες έμαθα και για την καταστροφή, τον περασμένο Αύγουστο, με μολότοφ, της στήλης του Ίωνος Δραγούμη, που βρισκόταν στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας, εκεί όπου ο αγωνιστής του Μακεδονικού Αγώνα δολοφονήθηκε.

Το πληροφορήθηκα από την πρωτοβουλία του ιστορικού Ιωάννη Δασκαρόλη και του μελετητή του Δραγούμη, Νώντα Τσίγκα, να συνταχθεί μια ανακοίνωση, που ήδη υπογράφουν δεκάδες ευαίσθητοι πολίτες, διά της οποίας ζητείται από τον Δήμο Αθηναίων η σωτηρία του μνημείου, η ανασκευή του και η ανάδειξή του.

Ο Δραγούμης ήταν μια σπουδαία προσωπικότητα. Αγωνιστής του Μακεδονικού Αγώνα, ρομαντικός, εθνικιστής, σοσιαλιστής, δημοτικιστής, συμβόλισε τη μια πλευρά του Εθνικού Διχασμού, γι' αυτό δολοφονήθηκε. Η καταστροφή του μνημείου γι’ αυτόν μοιάζει συνειδητή καταστροφή της ιδέας για ομαλότητα, συνδιαλλαγή, δημοκρατία και καταδίκη της βίας.

Το γράφω συνέχεια, σε αυτή τη χώρα της κολοβής παιδείας: ψιλά γράμματα.

 

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» (1/10/2025)